Haet de kèrk ’t geluif verlaore?
As ich aan de kèrk dink zeen d’r drie dinge die mich as ieërste invalle. Mèt wanjele en fietse oriënteer ich mich altied op kèrktaores. As we äöver de päöl zeen bewónjer ich dök kèrke van boete en as det geit ouch van bènne. Mer ’t meist dink ich aan ’t opstaeke van ein kaerske väör emes. Kaerskes die ouch door angere dök väör ós zeen aangestaoke in de loup van de jaore. Örges zitj d’r dus nog get van geluif. Anges haaj ich waarsjienlik ieërder ein kaertje in de bös gedaon.
Wiejer geit mien kèrkbelaeving neet mieër. Vanaaf begin jaore 80 beperkdje ós kèrkbezeuk zich toet begrafenisse, trouwerieje en vastelaovesmèsse. Zelfs Kerstmis en Paose kóste ós niet mieër verleide toet ein kèrkgangk. Met oze aodste höbbe we de riedel van duip, kemmunie en vormsel nog doorloupe. Wèrom eigenlik? Óm toch örges biej te kènne huuëre? Väör ‘t geval d’r toch örges get is? Gein idee. Biej de jóngste waas ’t nao de duip gedaon. De “gewuene” mèsse vónj ich verwoestendj saai. Det script haaj gerös van tied toet tied waal ’s hersjraeve mooge waere. En den die banke. Spartaanse yoga. Väöral det stökske woeë waerdj verwach desse oppe kneen geis zitte.
Mer toch…. Op ’t moment det berichte äöver sloeting van de kèrk in dien eige dörp op waorheid beröste, begintj d’r waal get te knage. Messjien neet gans ieërlik van michzellef, mer toch ….
Oeët naom de kèrk ein belangrieke plaats in bènne ós samelaeving. Die belangrieke plaats haaj de kèrk zich same mèt bestuurders toegeëigendj. Dök is ‘t zoeë det degene dae zich ónaantastbaar waantj, zellef degene is, dae de zaeg as ieërste in zien eige fundament zètj. Miense blieve neet ieëwig ónweitendj. Laote neet alles äöver zich haer gaon. In mien kinjerjaore kwome we regelmatig in de kèrk. Regelmatig, neet eder waek. Pestoeër kwoom waal eder waek op sjoeël. Oet de spanning väöraf biej oze meister begraep ich waal det det neet de bèste momente wore óm flauwekul oet te haole. De kèrk haaj ós in zien macht. Toen zoog ich det neet. Noe weit ich det ‘t zoeë waas.
Toch waas neet alles waat mèt de kèrk en ‘t geluif te make haaj slecht. ‘t Zörgdje väör verbinjing en struktuur. Struktuur väör de miense op de zón- en fieëstdaag. Noe is ‘t vriejheid bliejheid. Is ‘t ein kwestie van tied det de zunjig zich neet mieër van de zaoterdig óngersjèdj. Sommige winkels lieke noe al noeët mieër te sloete. Strakkes kèn men d’r väör keze óm 7 daag per waek te wèrke. Óm daonao de baas in september te melde det we de res van het jaor de opgespaarde daag opneme. Sjoeën fieëstdaag alvast.
De kèrke zeen laeggeloupe. Örges zeen de parochie en zien parochianen elkaar kwietgeraaktj. Natuurlik wore d’r de misstenj bènne de katholieke kèrk. Mer ‘t is neet allein det. ‘t Gedachtegood blieftj neet mieër hange. Sprèktj neet mieër aan. Miense höbbe de kèrk neet mieër nuuëdig. Höbbe gans angere zake die ze op zaoterdig en zunjig väöl lever doon. In geval van geistelikke noeëd zeen d’r inmiddels tig therapeutiese, spirituele en chemische alternatieve. Eder zien eige geluif.
Wie ’t den verder mót mèt de kèrke? Tal van parochies zeen al weg of op zien minst gefuseerd. ‘t Enorme tekort aan geistelikke pastj naodloos in deze tied en biej de aafnemendje populariteit van de RK kèrk. Óngerhaod en verwerming van kèrke is nauwelijks nog te betale. Mótte de kèrke waere aafgebraoke of ein anger bestumming kriege? Kiekendj nao ‘t verlaeje höbbe wae al teväöl erfgood mèt de sloophamer oet ós zicht en geheuge verbanne.
De kèrk en ’t kèrkplein haet of we det wille of neet nog steeds een funksie as bouwkundig middelpuntj van ein dörpscentrum. Zeker in ein Midden Limburgse plattelandjsgemèndje!! En de bedoeling is neet det dao róndjóm haer in ’t wilde weg daag en nacht huip auto’s ein saort van geparkeerdj staon.
Óm ós kèrk op ein winselikke meneer te behaoje zal ’t goude ei nog gelag mótte waere. En, nog neet beneumdj, ’t interieur is daobiej ein ekstra oetdaging. Dao kumptj mieër as allein geluif biej kieke. Mieër den oeët zeen d’r raejene genóg óm zellef verbinjing te zeuke. Mer of de miense zich nog laote verbinje? As d’r get is waat ich gaer zooj wil geluive, is ’t det waal.
Gr Hans